Verstandig Vooruit: wonen in Lelystad
Bouwen en wonen staat volop in de belangstelling. De gemeente Lelystad heeft ambitieuze plannen op woongebied. Er is landelijk sprake van woningnood en de druk op de gemeente om snel veel woningen te bouwen is groot. Met het aflopen van de huidige woonvisie (2016-2020) werkt het gemeentebestuur aan een woonvisie voor 2021 en daarna. Tegen deze achtergrond heeft de rekenkamer Lelystad de stichting Stad en Regio een analyse laten maken van het gemeentelijke woonbeleid, zowel qua inhoud als qua proces. Hierin wordt terug gekeken, maar vooral ook vooruit.
De geschiedenis van Lelystad als ‘new town’
Lelystad is een ‘new town’ in de polder. Met ‘new town’ bedoelen we een stad die is ontworpen, voordat deze ook echt werd gebouwd. Het wel en wee van Lelystad als woongemeente is vrijwel altijd afhankelijk geweest van factoren die buiten de stad zelf liggen. Denk bijvoorbeeld aan de woningnood in de Randstad, de opkomst van Almere en economische omstandigheden. De groei van Lelystad vond zelden plaats door de aantrekkingskracht van de stad zelf. Zo scoort Lelystad niet hoog in nationale ranglijsten op het gebied van woonaantrekkelijkheid. Ook blijven de identiteit en het imago van de stad bleek, ondanks verbeteringen die er op dit terrein zijn geboekt. Een pluspunt van Lelystad is dat de huidige inwoners best tevreden zijn over het woonklimaat. En mensen die in de stad komen wonen doen dat omdat ze binding hebben met Lelystad, de goede prijs/kwaliteitverhouding van de woningen (‘meer voor minder’) en de ruimte die de plaats biedt. Tegelijkertijd hebben ook de buurgemeenten nog volop ruimte. Bovendien kan de Lelystadse woningmarkt worden getypeerd als onevenwichtig.
Terughoudendheid met grootschalige woningbouw is verstandig
De hoofdboodschap is dan ook om met bescheidenheid en realiteitszin naar woningbouw in Lelystad te kijken en terughoudend te zijn met plannen voor grootschalige woningbouw. Het bouwen van 10.000 nieuwe woningen of een veelvoud daarvan is vragen om moeilijkheden. Het leidt naar verwachting tot leegstand in bestaande en nieuwbouwwijken van de stad. Goed woonbeleid begint met een heldere visie op de vraag wat Lelystad op woongebied voor wie wil zijn. Nu en in de toekomst. Aanbevolen wordt de lijn te volgen die is ingezet met de Woonvisie 2016-2020, Woningbouwprogrammering 2019-2022 en de kwalitatieve doelstellingen van het Koersdocument 2040. Verstandig vooruit dus, met aandacht voor de jaren ’70 en ’80-wijken van de stad en oog voor kwaliteit, diversiteit en samenhang in de nieuwbouwwijken. Het gaat hierbij om een ‘warme’ aanpak, die uitgaat van de huidige bevolking. Dat is kansrijker dan een woonbeleid, dat zich hoofdzakelijk op nieuwe inwoners van buiten richt.
Ontwikkel de sterke punten van Lelystad door
Het is goed verder de sterke punten van Lelystad (groen, water en nieuwe natuur) uit te bouwen en onder de aandacht te brengen van kansrijke doelgroepen, zoals oud-Lelystedelingen, ‘doorstromers’ uit Almere en huishoudens uit de middenklasse die op zoek zijn naar betaalbare woningen.
Het is ook goed een benadering te kiezen die rekening houdt met zowel woningmarkt in de Metropoolregio Amsterdam, als die in de regio Zwolle en die in Flevoland zelf. De toekomst van het wonen in Lelystad is gebaat bij zo'n brede blik. Ook investeringen in onderwijs, economie en mobiliteit zijn hiervoor belangrijk. Het is ook aan te bevelen bij de verdere ontwikkeling van de stad gebruik te maken van de expertise van het International New Town Institute (INTI).
Lees meer over ‘Verstandig Vooruit’:
- Rekenkamerbrief ‘Verstandig Vooruit’.
- Rapport Verstandig Vooruit.
- Besluitvorming raad op 18 mei 2021 over motie naar aanleiding van de rekenkamerbrief Verstandig Vooruit.
Publiciteit:
- Omroep Flevoland 24-02-2021: interview voorzitter rekenkamer Lelystad (van 0:55 - 3:46)
- Omroep Flevoland 24-02-2021: rekenkamer adviseert tegen bouw 10.000 woningen
- Binnenlands Bestuur 25-02-2021: rekenkamer kraakt woningbouwambitie Lelystad
- Omroep Flevoland 25-02-2021: reactie rapport Rekenkamer: 'Lelystad zit juist in de lift'
- Flevopost 02-03-2021: rekenkamer waarschuwt voor te snelle groei Lelystad
- Binnenlands Bestuur 02-03-2021: Moet de regio wel zoveel bouwen?
- Gebiedsontwikkeling.nu: 04-03-2021: Rekenkamer: “Veel woningen bouwen in Lelystad getuigt van wensdenken”
